Həzrət Muhəmməd (s.ə.s.) miladi 570-ci ildə Məkkədə dünyaya gəlmiş, yetim və öksüz böyümüş, gənclik illərindən etibarən cəmiyyətdə etibarlı və dürüst şəxsiyyət kimi tanınmışdır. Bu dövr onun gələcəkdə daşıyacağı peyğəmbərlik missiyası üçün əsas əxlaqi və ictimai hazırlıq mərhələsi hesab olunur. Gənclik illərində göstərdiyi davranışlar həm şəxsi əxlaqı, həm də ictimai nüfuzu baxımından diqqətəlayiqdir.
Həzrət Muhəmməd gənc yaşlarında dolanışığını təmin etmək üçün ticarətlə məşğul olmuş, əmisi Əbu Talib ilə birlikdə Şama qədər uzanan ticarət səfərlərinə qatılmışdır. Bu səfərlər onun müxtəlif mədəniyyətlərlə tanış olmasına və geniş sosial-iqtisadi baxış bucağı qazanmasına şərait yaratmışdır (Aslan, 2012, s. 23). Ticarətdəki dürüstlüyü nəticəsində “əl-Əmin” (etibarlı şəxs) ləqəbini qazanmışdır (Sarıçam, 2016, s. 41). Bu xüsusiyyət onun cəmiyyətdəki etibarlı mövqeyini gənc yaşında belə təsdiqləyir.
Eyni zamanda, gənclik dövründə Məkkə cəmiyyətinin bütpərəst strukturu içərisində olmasına baxmayaraq, şirkdən uzaq durması və batil inanclara qarışmaması diqqət çəkir (Karaman, 2004, s. 18). Cahiliyyə dövrü ərəb gəncliyi arasında yayılmış içki, qumar və bənzər davranışlardan uzaq durmuş; əxlaqi dəyərləri erkən yaşlarında mənimsəmiş və həyatına tətbiq etmişdir (Köylü, 2005, s. 112). Bu hal onun fitrətən təmiz yaradıldığını və peyğəmbərliyə hazırlıq dövrünü əks etdirir.
İyirmi beş yaşında Həzrət Xədicə ilə evlənməsi, onun iqtisadi etibarlılığı və şəxsi yetkinliyinin başqa bir göstəricisidir. Həzrət Xədicə, ticarət mallarını etibar etdiyi gənc Muhəmmədin doğruluğuna şahid olmuş və onunla evlənmək istəmişdir (Tunaya, 1992, s. 56). Bu evlilik onun sosial və ailə həyatının da nümunəvi bir model olmasına səbəb olmuşdur.
Kəbə hakimliyi hadisəsi də onun gənclik dövründəki nüfuzlu mövqeyini nümayiş etdirir. Qüreyş qəbiləsi arasında yaranmış anlaşılmazlıq zamanı hakimlik edəcək şəxsin Həzrət Muhəmməd olması qərara alınmış və bu, həm gənc yaşına baxmayaraq ona olan etimadı, həm də müdrikliyini göstərmişdir (Gül, 2010, s. 34).
Nəticə etibarilə, Həzrət Muhəmmədin gənclik dövrü əxlaqi sabitliyi, cəmiyyətdəki nüfuzu və ticari dürüstlüyü ilə seçilən bir mərhələ olmuşdur. Bu dövr, onun gələcək peyğəmbərlik vəzifəsi üçün zəmin hazırlamış, həm fərdi, həm də ictimai baxımdan nümunəvi bir gənclik portreti təqdim etmişdir.
Murad Ağayev
