İslamda günahlardan çəkinmək, Allahın razılığını qazanmağın əsas şərtidir. Ərəb dilində “غِيرَة” (ğirah – qısqanclıq) anlayışı Allahın qullarının günah etməsindən narazı qalmasını ifadə edir. Əbu Hureyra (r.ə.) rəvayət edir: “Allah qısqancdır (qeyrətlidir). Möminin haram bir iş görməsini sevməz.” (Buxari, Nikah, 107) Bu hədisin mənası budur ki, Allah Öz bəndələrinin günaha düşməsini sevmir və onları daim təmiz və halallıq üzərində görmək istəyir. Başqa bir hədisdə belə deyilir: “Allah qədər qısqanc – qeyrətli olan yoxdur. Buna görə də bütün pis və çirkin əməlləri haram etmişdir.” (Müslim, Tövbə, 33) Buradan nəticə çıxır ki, günahların haram edilməsi Allahın bəndələrini mənəvi zərərdən qorumaq məqsədi daşıyır.
Etikaf, möminin Rəbbinə doğru yönəlməsinin ən ali formalarından birisi sayılır. İnsan bu ibadət vasitəsilə dünya işlərindən uzaqlaşır, məsciddə ibadət və təfəkkürlə məşğul olaraq qəlbinə sükunət qazandırır. Hz. Peyğəmbər (s.ə.s.) buyurmuşdur: “Etikafda olan günahlardan uzaq durur və ona bütün yaxşı əməllərin savabı verilir.” (İbn Macə, Sıyam, 67) Bu hədis göstərir ki, etikaf sadəcə məsciddə qalmaq deyil, həm də günahlardan uzaqlaşmaq və saleh əməllərin savabına nail olmaq fürsətidir. Başqa bir hədisdə belə buyurulur: “Kim Ramazan ayında on gün etikafa girərsə, ona iki böyük və iki kiçik həcc savabı verilər.” (Tabərani, əl-Kəbir, III, 128) Buradan anlaşılır ki, etikafın savabı sadəcə fərdi ibadətlə məhdudlaşmır, hətta həcc kimi böyük ibadətlərlə eyni dərəcədə dəyərə sahib ola bilir. Amma unutmayaq ki, bu fürsəti və vərdişi bütün həyata yaymaq lazımdır.
Günahların təsiri yalnız axirətə deyil, həm də dünyəvi həyata sirayət edir. Ruzinin azalması, ömrün bərəkətsiz olması, mənəvi boşluq kimi fəsadlar günahların nəticəsidir. Peyğəmbər (s.ə.s.) buyurmuşdur: “Bəndənin ruzisi bəzən etdiyi bir günah səbəbilə kəsilir.” (İbn Macə, Müqəddimə, 10) Bu hədisdən aydın olur ki, günahların bərəkətə birbaşa təsiri var və onlar insanın gündəlik həyatına mənfi şəkildə əks olunur. Allah Təala Quranda buyurur: “Əgər Allah insanlar etdikləri günahlar səbəbilə dərhal cəzalandırsaydı, yer üzündə tək bir canlı belə qalmazdı.” (Fatir, 45) Ayədən görünür ki, Allahın mərhəməti sayəsində insanlar etdikləri günahlara görə dərhal məhv edilmir, lakin bu, günahların nəticəsiz olduğu anlamına gəlmir.
Günahlardan çəkinmək və onların fəsadlarını anlamaq insanın həm dünyada, həm də axirətdə xoşbəxtliyi üçün vacibdir. Beləliklə, günahdan uzaq durmaq, müsəlmanın mənəvi kamillik yolunda əsas prinsipdir.
Rəşad Manafov
